Nie starość mądrym człeka, ale rozum czyni.
- 13148 odsłon
1. Część ustna egzaminu maturalnego z języka polskiego
Egzamin trwa około 30 minut i składa się z trzech części:
- przygotowania,
- wypowiedzi monologowej zdającego dotyczącej wylosowanego polecenia
- związanej z tą wypowiedzią rozmowy zdającego z zespołem przedmiotowym.
Wypowiedź monologowa zdającego
Zdający losuje zadanie egzaminacyjne zawierające tekst kultury (literacki
lub popularnonaukowy z zakresu wiedzy o języku) oraz odnoszące się do niego polecenie
i ma czas na przygotowanie wypowiedzi. Następnie wygłasza wypowiedź monologową na zadany w poleceniu temat.
Rozmowa zdającego z zespołem egzaminacyjnym
Rozmowa może dotyczyć wyłącznie wygłoszonej przez zdającego wypowiedzi monologowej. Członkowie zespołu egzaminacyjnego nie mogą odwoływać się do faktów lub lektur nieprzywołanych w tej wypowiedzi. W trakcie rozmowy członkowie zespołu mogą prosić o dodatkowe wyjaśnienia, zachęcać do pogłębienia wybranych aspektów wypowiedzi itp.
Ocenianie - egzamin ustny
Monologowa wypowiedź egzaminacyjna oraz udział zdającego w rozmowie oceniane są pod względem merytorycznym (treść), formalnym (organizacja), językowym i stylowym. Oceny dokonują członkowie zespołu przedmiotowego, przyznając punkty zgodnie ze skalą oceniania egzaminu ustnego. Waga poszczególnych aspektów ocenianych w trakcie tej części egzaminu jest następująca:
- Organizacja wypowiedzi monologowej: 20% (8 pkt),
- Język i styl wypowiedzi monologowej i dialogowej: 20% (8 pkt),
Za wypowiedź w części ustnej egzaminu maturalnego zdający może otrzymać maksymalnie 40 punktów.
2. Część pisemna egzaminu maturalnego z języka polskiego na poziomie podstawowym
Podczas egzaminu zdający otrzymuje jeden arkusz egzaminacyjny, który składa się z dwóch części:
- części sprawdzającej umiejętność tworzenia wypowiedzi argumentacyjnej (wypracowania).
Na rozwiązanie zadań z arkusza zdający ma 170 minut.
Test
Część testowa arkusza egzaminacyjnego składa się z dwóch zestawów, z których każdy obejmuje:
Zdający rozwiązuje zadania w obu zestawach.
Łącznie w obu zestawach składających się na test znajdzie się 10-13 zadań zróżnicowanych pod względem formy oraz sprawdzających różne kompetencje.
Wypracowanie
Część arkusza egzaminacyjnego, w której sprawdza się umiejętność tworzenia wypowiedzi argumentacyjnej, zawiera dwa tematy wypracowania do wyboru:
- jeden wymagający napisania rozprawki,
- drugi - interpretacji tekstu poetyckiego.
Zdający realizuje jeden, wybrany przez siebie temat.
Rozprawka
Zadanie składa się z polecenia i tekstu epickiego lub dramatycznego.
Rozprawka na poziomie podstawowym jest formą wypowiedzi pisemnej na podany temat, która wymaga od zdającego:
Wypracowanie nie może liczyć mniej niż 250 słów.
Interpretacja tekstu poetyckiego
Zadanie składa się z polecenia i utworu poetyckiego lub jego fragmentu.
Praca interpretacyjna powinna polegać na przedstawieniu propozycji odczytania utworu poetyckiego, czyli zaprezentowaniu zrozumianych przez zdającego sensów tekstu. Zadaniem zdającego jest uzasadnienie postawionej tezy/hipotezy interpretacyjnej za pomocą argumentów pozwalających na jej uprawomocnienie. Uzasadnienie powinno znajdować potwierdzenie nie tylko w tekście, ale także w kontekstach (np. biograficznym, historycznoliterackim, filozoficznym, kulturowym).
Część argumentacyjna powinna zawierać ustalenia analityczne dotyczące na przykład:
- Kreacji świata przedstawionego (w tym funkcji motywów literackich występujących
w przeczytanym tekście).
Schemat zasad oceny rozprawki
A. Sformułowanie stanowiska wobec problemu podanego w poleceniu
- stanowisko jest adekwatne do problemu podanego w poleceniu - 6 pkt
- stanowisko jest częściowo adekwatne do problemu podanego w poleceniu - 3 pkt
- stanowisko jest nieadekwatne lub brak stanowiska - 0 pkt
B. Uzasadnienie stanowiska
- trafne, szerokie i pogłębione - 18 pkt
- trafne i szerokie - 12 pkt
- trafne, ale wąskie - 8 pkt
- uzasadnienie częściowe - 4 pkt
- brak uzasadnienia stanowiska - 0 pkt
C. Poprawność rzeczowa
- brak błędów rzeczowych - 6 pkt
- nie więcej niż jeden błąd rzeczowy - 3 pkt
- błędy rzeczowe - 0 pkt
D. Zamysł kompozycyjny
- kompozycja funkcjonalna - 6 pkt
- zaburzenia funkcjonalności kompozycji - 3 pkt
- brak zamysłu kompozycyjnego - 0 pkt
E. Spójność lokalna
- pełna spójność wypowiedzi lub nieznaczne zaburzenia spójności - 2 pkt
- znaczne zaburzenia spójności - 1 pkt
- wypowiedź niespójna - 0 pkt
F. Styl tekstu
- styl stosowny - 4 pkt
- styl częściowo stosowny - 2 pkt
- styl niestosowny - 0 pkt
G. Poprawność językowa
- brak błędów lub nieliczne błędy nierażące - 6 pkt
- liczne błędy nierażące lub nieliczne błędy rażące - 3 pkt
- liczne błędy rażące - 0 pkt
H. Poprawność zapisu
- zapis w pełni poprawny lub nieliczne błędy nierażące - 4 pkt
- liczne błędy nierażące lub nieliczne błędy rażące - 2 pkt
- liczne błędy rażące - 0 pkt
Uwaga
Jeśli w kategorii A praca uzyska 0 punktów, egzaminator nie przyznaje punktów w pozostałych kategoriach.
Jeśli w kategorii A praca uzyska 3 punkty, a w kategorii B - 0 punktów, egzaminator nie przyznaje punktów w pozostałych kategoriach.
Jeśli praca składa się z mniej niż 250 słów, egzaminator przyznaje punkty tylko w kategoriach A, B i C.
Pojawienie się rzeczowego błędu kardynalnego dyskwalifikuje pracę - zdający otrzymuje 0 punktów.
Kryteria oceny interpretacji utworu poetyckiego
A. Koncepcja interpretacyjna
- niesprzeczna z utworem, spójna i obejmująca sensy niedosłownie - 9 pkt
- niesprzeczna z utworem, ale niespójna i/lub obejmująca w większości znaczenia dosłowne - 6 pkt
- częściowo sprzeczna z utworem - 3 pkt
-brak koncepcji lub koncepcja całkowicie sprzeczna z utworem - 0 pkt
B. Uzasadnienie tezy interpretacyjnej
- trafne i pogłębione - 15 pkt
- trafne, ale niepogłębione - 10 pkt
- częściowo trafne - 5 pkt
- brak trafnych argumentów uzasadniających interpretację - 0 pkt
C. Poprawność rzeczowa
- brak błędów rzeczowych - 4 pkt
- nie więcej niż jeden błąd rzeczowy- 2 pkt
- błędy rzeczowe- 0 pkt
D. Zamysł kompozycyjny
- kompozycja funkcjonalna- 6 pkt
- zaburzenia funkcjonalności kompozycji- 3 pkt
- brak zamysłu kompozycyjnego- 0 pkt
E. Spójność lokalna
- pełna spójność wypowiedzi lub nieznaczne zaburzenia spójności- 2 pkt
- znaczne zaburzenia spójności- 1 pkt
- wypowiedź niespójna- 0 pkt
F. Styl tekstu
- styl stosowny- 4 pkt
- styl częściowo stosowny- 2 pkt
- styl niestosowny- 0 pkt
G. Poprawność językowa
- brak błędów lub nieliczne błędy nierażące- 6 pkt
- liczne błędy nierażące lub nieliczne błędy rażące- 3 pkt
- liczne błędy rażące- 0 pkt
H. Poprawność zapisu
- zapis w pełni poprawny lub nieliczne błędy nierażące- 4 pkt
- liczne błędy nierażące lub nieliczne błędy rażące- 2 pkt
- liczne błędy rażące- 0 pkt
Uwaga
Jeśli w kategorii A praca uzyska 0 punktów, egzaminator nie przyznaje punktów w pozostałych kategoriach.
Jeśli w kategorii A praca uzyska 3 punkty, a w kategorii B - 0 punktów, egzaminator nie przyznaje punktów w pozostałych kategoriach.
Jeśli praca składa się z mniej niż 250 słów, egzaminator przyznaje punkty tylko w kategoriach A, B i C.
Pojawienie się rzeczowego błędu kardynalnego dyskwalifikuje pracę - zdający otrzymuje 0 punktów.
3. Pisemny egzamin maturalny z języka polskiego na poziomie rozszerzonym
Podczas egzaminu zdający otrzymuje jeden arkusz egzaminacyjny zawierający 2 tematy wypracowania do wyboru, w tym:
- jeden wymagający napisania wypowiedzi argumentacyjnej,
- drugi - interpretacji porównawczej dwóch tekstów literackich.
Zdający realizuje jeden, wybrany przez siebie temat.
Na napisanie wypracowania zdający ma 180 minut.
Wypowiedź argumentacyjna
Zadanie składa się z polecenia i tekstu teoretycznego (krytycznoliterackiego lub historycznoliterackiego, lub teoretycznoliterackiego).
Wypowiedź argumentacyjna na poziomie rozszerzonym jest formą wypowiedzi pisemnej, w której od ucznia wymaga się:
- Zrozumienia załączonego do polecenia tekstu krytycznoliterackiego, historycznoliterackiego lub teoretycznoliterackiego;
i uporządkowaniu tekstu ze względu na wybrany przez zdającego gatunek wypowiedzi.
Wypracowanie nie może liczyć mniej niż 300 słów.
Interpretacja porównawcza utworów literackich
Zadanie składa się z polecenia i dwóch tekstów literackich (epickich albo lirycznych,
albo dramatycznych) lub ich fragmentów. Każdy z zestawionych fragmentów musi mieć charakter autonomiczny, to znaczy można przeprowadzić jego analizę i interpretację
bez konieczności odwołania się do innych fragmentów lub do całości tego utworu.
Interpretacja porównawcza utworów literackich polega na przedstawieniu propozycji odczytania dwóch utworów należących do jednego rodzaju literackiego (odpowiednio: lirycznych, epickich lub dramatycznych), czyli zaprezentowaniu zrozumianych przez zdającego sensów zawartych w tych tekstach, a następnie ustaleniu podobieństw i/lub różnic między nimi i przedstawieniu wniosków wynikających z zestawienia tych podobieństw/różnic. Zadaniem zdającego jest uzasadnienie postawionej tezy/hipotezy interpretacyjnej dotyczącej obu porównywanych utworów przez wskazanie rzeczowych argumentów pozwalających na jej uprawomocnienie. Uzasadnienie powinno znajdować potwierdzenie nie tylko w tekstach, ale także w kontekstach (np. Biograficznym, historycznoliterackim, filozoficznym, kulturowym).
Część argumentacyjna powinna zawierać ustalenia analityczne dotyczące na przykład:
Zdający może zbudować wypowiedź w rozmaity sposób: w porządku linearnym prowadzącym od poszczególnych ustaleń analitycznych do wniosków natury ogólnej; w porządku linearnym prowadzącym od postawienia tezy/hipotezy, poprzez prezentację argumentów w postaci ustaleń szczegółowych, po sformułowanie wniosku; w porządku nielinearnym - zgodnie z pojawiającymi się skojarzeniami, rozszerzającymi krąg ustaleń lub je zawężającymi i pogłębiającymi.
Wypracowanie nie może liczyć mniej niż 300 słów.
Kryteria oceny wypowiedzi argumentacyjnej
A. Określenie problemu
- zgodne z tekstem i pełne - 9 pkt
- zgodne z tekstem, ale niepełne- 6 pkt
- częściowo zgodne z tekstem - 3 pkt
- brak określenia problemu lub problem niezgodny z tekstem - 0 pkt
B. Sformułowanie stanowiska wobec rozwiązania przyjętego przez autora tekstu
- stanowisko adekwatne do tekstu i pełne - 9 pkt
- stanowisko adekwatne do tekstu, ale niepełne - 6 pkt
- stanowisko częściowo adekwatne do tekstu - 3 pkt
- brak stanowiska lub stanowisko nieadekwatne do tekstu - 0 pkt
C. Poprawność rzeczowa
- brak błędów rzeczowych - 2 pkt
-jeden błąd rzeczowy lub więcej błędów rzeczowych - 0 pkt
D. Zamysł kompozycyjny
- kompozycja funkcjonalna - 6 pkt
- zaburzenia funkcjonalności kompozycji - 3 pkt
- brak zamysłu kompozycyjnego - 0 pkt
E. Spójność lokalna
- pełna spójność wypowiedzi lub nieznaczne zaburzenia spójności - 2 pkt
- znaczne zaburzenia spójności - 1 pkt
- wypowiedź niespójna - 0 pkt
F. Styl tekstu
- stosowny - 4 pkt
- częściowo stosowny - 2 pkt
- niestosowny - 0 pkt
G. Poprawność językowa
- brak błędów lub nieliczne błędy nierażące - 4 pkt
- liczne błędy nierażące lub nieliczne błędy rażące - 2 pkt
- liczne błędy rażące - 0 pkt
H. Poprawność zapisu
- zapis w pełni poprawny lub nieliczne błędy nierażące - 4 pkt
- liczne błędy nierażące lub nieliczne błędy rażące - 2 pkt
- liczne błędy rażące - 0 pkt
Uwaga
Jeśli w kategorii A praca uzyska 0 punktów, egzaminator nie przyznaje punktów w pozostałych kategoriach.
Jeśli w kategorii A praca uzyska 3 punkty, a w kategorii B - 0 punktów, egzaminator nie przyznaje punktów w pozostałych kategoriach.
Jeśli praca składa się z mniej niż 300 słów, egzaminator przyznaje punkty tylko w kategoriach A, B i C.
Pojawienie się rzeczowego błędu kardynalnego dyskwalifikuje pracę - zdający otrzymuje 0 punktów.
Kryteria oceny interpretacji porównawczej
A. Koncepcja porównywania utworów:
- niesprzeczna z utworami i spójna - 6 pkt
- niesprzeczna z utworami i częściowo spójna - 4 pkt
- częściowo sprzeczna z utworami - 2 pkt
- sprzeczna z utworami lub brak koncepcji - 0 pkt
B. Uzasadnienie tezy interpretacyjnej
- trafne, pogłębione - 12 pkt
- trafne, ale niepogłębione - 8 pkt
- częściowo trafne - 4 pkt
- brak trafnych argumentów uzasadniających interpretację porównawczą - 0 pkt
C. Poprawność rzeczowa
- brak błędów rzeczowych - 2 pkt
- jeden błąd rzeczowy lub więcej błędów rzeczowych - 0 pkt
D. Zamysł kompozycyjny
- kompozycja funkcjonalna - 6 pkt
- zaburzenia funkcjonalności kompozycji - 3 pkt
- brak zamysłu kompozycyjnego - 0 pkt
E. Spójność lokalna
- pełna spójność wypowiedzi lub nieznaczne zaburzenia spójności - 2 pkt
- znaczne zaburzenia spójności - 1 pkt
- wypowiedź niespójna - 0 pkt
F. Styl tekstu
- stosowny - 4 -pkt
- częściowo stosowny - 2 pkt
- niestosowny - 0 pkt
G. Poprawność językowa
- brak błędów lub nieliczne błędy nierażące - 4 pkt
- liczne błędy nierażące lub nieliczne błędy rażące - 2 pkt
- liczne błędy rażące - 0 pkt
H. Poprawność zapisu
- zapis w pełni poprawny lub nieliczne błędy nierażące - 4 pkt
- liczne błędy nierażące lub nieliczne błędy rażące - 2 pkt
- liczne błędy rażące - 0 pkt
Uwaga
Jeśli w kategorii A praca uzyska 0 punktów, egzaminator nie przyznaje punktów w pozostałych kategoriach.
Jeśli w kategorii A praca uzyska 2 punkty, a w kategorii B - 0 punktów, egzaminator nie przyznaje punktów w pozostałych kategoriach.
Jeśli praca składa się z mniej niż 300 słów, egzaminator przyznaje punkty tylko w kategoriach A, B i C.
Pojawienie się rzeczowego błędu kardynalnego dyskwalifikuje pracę - zdający otrzymuje 0 punktów.